Nguyên nhân và cách điều trị thoái hóa khớp háng

Thoái hóa khớp háng là gì

Theo TS.BS. Nguyễn Mạnh Khánh- Phó viện trưởng Viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Đức thì bệnh thoái hóa khớp háng là bệnh lý thoái hóa theo thời gian khiến sụn khớp bị bào mòn. Thoái hoá khớp háng gây đau và biến đổi cấu trúc của khớp, dễ dẫn đến tàn phế,  hạn chế vận động ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt, cuộc sống.  Vì thế, thoái hóa khớp háng cần được phát hiện sớm để điều trị kịp thời nhằm ngăn chặn bệnh tiến triển, giảm thiểu những cơn đau nhức.

Hậu quả của thoái hóa khớp háng là lớp sụn nhẵn bóng bao bọc đầu chỏm xương đùi và mặt trong của ổ cối bị mòn dần, đến lúc mất hết lớp sụn, bệnh nhân đau, đi lại rất khó khăn.

 
Triệu chứng thoái hóa khớp háng

• - Triệu chứng điển hình của thoái hóa khớp háng là đau nhức: các cơn đau mang tính thường xuyên cả ngày lẫn đêm và đau tăng lên khi đi lại. Vị trí đau nhức hay gặp nhất là ở đùi, vùng bẹn, đau lau xuống khớp gối hoặc vùng mông.
• -  Bị cứng khớp, khó vận động: Người bị thoái hóa khớp háng rấ khó thực hiện các hoạt động với biên độ lớn như như ngồi xổm, buộc dây giày, đi vệ sinh, những hoạt động này rất dễ gây tê, nhức, buốt.
• - Dấu hiệu đầu tiên của bệnh có thể là một chút khó chịu ở khớp háng, mông, đùi… người bệnh thấy đau khi vận động, đau sẽ giảm và hết khi được nghỉ ngơi. Nếu bệnh nhân không được điều trị kịp thời thì tình trạng đau, cứng háng ngày càng tăng, nặng hơn, bệnh nhân không thể đi lại, lúc đó chỏm khớp đã biến dạng, xuất hiện gai khớp khiến bệnh nhân đi lại cực kỳ khó khăn. Khi sụn khớp đã mòn hoàn toàn, các phần xương cọ xát trực tiếp, điều này làm cho bệnh nhân rất đau đớn khi cử động: Không thể xoay người, gấp hoặc dạng háng. Để giảm đau, bệnh nhân thường phải đi khập khiễng hoặc dùng nạng chống

Các loại thoái hóa khớp háng 

• - Thoái hóa khớp háng do tuổi tác: chiếm khoảng 50% trong các trường hợp thoái hóa khớp háng, thường gặp ở độ tuổi 60
• - Thoái hoá khớp háng do bệnh lý, chấn thương: thường gặp ở người sau khi bị chấn thương như gãy cổ xương đùi, vỡ ổ cối hoặc trật khớp háng, trật khớp háng, hoại tử khớp háng….

Chẩn đoán thoái hóa khớp háng

Khi chụp X – Quang người bị thoái hóa khớp háng thường gặp những trường hợp sau:

• - Khe khớp hẹp: Do mòn sụn khớp
• - Gai xương khớp: vùng chỏm xương đùi và xương chậu xuất hiện gai khớp, đây là nguyên nhân người bệnh khó cử động, chính điều này giải thích tại sao các động tác của khớp háng bị hạn chế
• - Đặc xương dưới sụn: Do sụn bì bào mòn nên vùng chịu lực tỳ lớn
• - Khuyết xương: rất thường gặp, đôi khi có kích thước lớn
  

Hình ảnh thoái hóa khớp gối (bên phải) trên phim Xquang

Thoái hóa khớp háng và cách điều trị

Điều trị thoái hóa khớp háng bằng phẫu thuật khi tình trạng thoái hóa khớp háng đã ở giai đoạn nặng, bệnh nhân đau cả khi nghỉ ngơi, vào ban đêm, hoặc trên phim X - Quang chỏm xương đùi đã biến dạng. Thay khớp háng là phẫu thuật phổ biến nhất. Tuy nhiên việc phẫu thuật thay khớp có thể gây những nguy cơ biến chứng khó lường.

a. Phẫu thuật khớp háng

• + Đục xương sửa trục xương đùi, khung chậu,: được chỉ định với những trường hợp thoái hoá khớp háng giai đoạn sớm.
• + Thay toàn bộ khớp háng: được chỉ định với những trường hợp thoái hoá khớp háng nặng, chữa trị bằng thuốc không hiệu quả, bệnh nhân trên 60 tuổi bị đau nhiều.

b. Sử dụng thuốc giảm đau chống viêm

Sử dụng thuốc giảm đau chống viêm nhằm giảm các triệu chứng đau nhức. Tuy nhiên cần tuân thủ theo chỉ định của bác sỹ. Không nên sử dụng liên tục kéo dài dễ gây tác dụng phụ lên dạ dày, gan thận.

Nên nhớ rằng thuốc kháng sinh tiêu viêm chỉ chữa triệu chứng, chứ không giúp phục hồi sụn khớp, dịch khớp.

c. Sử dụng thuốc bổ khớp

Các loại thuốc bổ khớp hiện nay rất đa dạng, phong phú. Từ các sản phẩm chứa Glucosamin đầu tiên đến các sản phẩm có chứa đầy đủ các thành phần thiết yếu. Hiện nay đã có những sản phẩm nhập khẩu từ Mỹ có chứa tới 10 thành phần thiết yếu, hàm lượng cao, có tác dụng phục hồi đồng thời mô, sụn khớp (Glucosamin Sulfate, Chondroitin, MSM), tăng cường dịch khớp, bôi trơn khớp (Collagen typ 2 không biến tính, Acid Hyaluronic), tăng độ bền chắc của mô sụn khớp (ZinC, Magnesium..), tiêu biểu là sản phầm Arthri Flex nhập khẩu nguyên hộp từ Mỹ.

c. Bài tập vậy lý trị liệu, những lưu ý đối với người thoái hóa khớp háng.

Thoái hóa khớp háng sẽ tăng dần theo độ tuổi, người béo phì, người nghiện rượu, thuốc lá hoặc người đã từng bị chấn thương vùng khớp háng trước đó. Vì thế người bị thoái hóa khớp háng cần tuyệt đối tránh vận động nặng, nên giảm cân về mức hợp lý nhằm làm giảm sức nặng lên khớp.

Với người sau phẫu thuật khớp háng cần chú ý tập phục hồi chức năng nhằm sớm phục hồi khả năng vận động, giảm tình trạng teo cơ hoặc tránh teo cơ.