Điều trị thoái hóa cột sống bằng cách tập xà đơn

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thoái hóa cột sống :
- Sự lão hóa: Đây là nguyên nhân chủ yếu và phổ biến nhất. Theo quy luật tự nhiên các tế bào sụn cột sống lâu dần sẽ già, khả năng sinh sản và tái tạo sụn sẽ giảm dần và hết hẳn, làm chất lượng sụn kém dần, tính đàn hồi và chịu lực giảm. Bao xơ của đĩa đệm bị lão hóa cũng trở nên giòn chứ không còn dai và chắc nữa, do vậy rất dễ bị nứt làm nhân nhầy bên trong thoát ra ngoài (gây thoát vị đĩa đệm). Nguyên nhân này làm bệnh thoái hóa cột sống xuất hiện muộn, thường gặp ở người trên 60 tuổi, tiến triển chậm, tăng dần theo tuổi.

- Yếu tố cơ giới: là yếu tố thúc đẩy sự thoái hóa nhanh, thể hiện ở sự gia tăng lực nén một cách không bình thường lên một diện tích của mặt đĩa đệm cột sống, là yếu tố chủ yếu trong thoái hóa cột sống thứ phát, bao gồm:
+ Ngồi quá nhiều, ngồi làm việc sai tư thế trong thời gian dài (ngồi cong lưng, ngồi chúi người về trước, ưỡn người ra sau, ngồi vẹo người, ngồi lệch..) ; Cột sống ít được vận động làm máu kém lưu thông, giảm thẩm thấu chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng sụn và đĩa đệm.
+ Thường xuyên bê vác các vật nặng không đúng cách
+ Các dị dạng bẩm sinh làm gù vẹo cột sống, làm thay đổi diện tích tỳ nén bình thường của cột sống.
+ Các biến dạng sau chấn thương, tai nạn, viêm, u làm thay đổi hình thái, tương quan của cột sống.
+ Sự tăng áp lực lên cột sống do tăng cân quá mức (béo phì)

Ngoài uống thuốc điều trị thoái hóa cột sống ,tập xà đơn giúp kéo giãn toàn bộ cột sống một cách tự nhiên, do vậy có các tác dụng hạn chế các tác động cơ giới quá mức lên cột sống, góp phần quan trọng trong ngăn ngừa thoái hóa cột sống, bệnh gai cột sống. Cụ thể:
+ Làm giảm sự chèn ép của các đốt sống lên đĩa đệm giúp đĩa đệm khỏe mạnh, giảm thiểu việc mài mòn các bao xơ đĩa đệm. Tập xà đơn hàng ngày là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh thoái hóa đĩa đệm về lâu về dài.
+ Giảm áp lực đè nặng lên bề mặt sụn khớp, tăng cường sự vận động của các khớp xương, tạo điều kiện cho khí huyết lưu thông bổ sung các chất dinh dưỡng nuôi dưỡng các tế bào xương và sụn, giúp xương và sụn khỏe mạnh, tăng khả năng tái tạo, phục hồi.
+ Rèn luyện cơ lưng chắc khỏe để gánh đỡ sức nặng cơ thể cho cột sống

Đối với những người đã bị bệnh thoái hóa cột sống, tập xà đơn hàng ngày là một trong những liệu pháp điều trị rất tốt, thể hiện ở các tác dụng sau:
a) Tác dụng cơ học:
- Làm giãn cơ tích cực: trong bệnh lý đau cột sống, sự kích thích rễ thần kinh và đau làm cơ co cứng phản xạ, sự co cứng cơ tác động trở lại làm cho đau càng trầm trọng hơn. Kéo giãn cột sống bằng xà đơn trước tiên sẽ tác động lực lên cơ gây giãn cơ thụ động, giảm co cứng cơ và cắt đứt vòng xoáy bệnh lý đau.
- Làm giảm áp lực nội đĩa đệm: lực kéo giãn dọc theo cột sống sẽ tác động vào nhiều điểm khác nhau của đoạn cột sống làm các khoang đốt được giãn rộng, làm áp lực nội đĩa đệm giảm, và dẫn đến hệ quả là:
+ Làm tăng thẩm thấu nuôi dưỡng đĩa đệm, giúp nhân nhầy và đĩa đệm căng phồng trở lại, tăng dinh dưỡng cho đĩa đệm do đó làm giảm quá trình thoái hóa của đĩa đệm.
+ Có thể giúp thu nhỏ thể tích đĩa đệm bị lồi hoặc thoát vị nếu khối thoát vị chưa bị xơ hóa.
- Điều chỉnh sai lệch của khớp đốt sống và cột sống: trong thoái hóa hoặc thoát vị đĩa đệm do chiều cao không gian đốt giảm làm di lệch diện khớp đốt sống. Sự di lệch này tuy nhỏ nhưng nó sẽ thúc đẩy quá trính thoái hóa và kích thích gây đau tăng lên. Kéo giãn cột sống làm điều chỉnh di lệch, tăng tính linh hoạt của khớp đốt sống và giải phóng sự khóa cứng của các khớp đốt sống.
- Giải phóng sự chèn ép lên các rễ và dây thần kinh sống: do làm tăng kích thước lỗ tiếp hợp, giảm thể tích khối thoát vị… từ đó làm giảm kích thích rễ và giảm đau.
b) Tác dụng điều trị:
- Giảm đau: do làm giãn cơ, giảm áp lực nội đĩa đệm làm tăng cường nuôi dưỡng đĩa đệm, giải phóng chèn ép rễ thần kinh, tăng nuôi dưỡng cục bộ.
- Tăng tầm vận động của đoạn cột sống bị hạn chế, khôi phục lại hình dáng giải phẫu bình thường của cột sống.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho đĩa đệm mới bị rạn nứt nhẹ tái tạo lại
- Các bác sĩ thường chỉ định bệnh nhân tập xà đơn để trị liệu kết hợp với phẫu thuật hay uống thuốc nhằm hạn chế tác động xấu của các đốt sống lên sụn khớp hoặc đĩa đệm đang điều trị
Phương pháp xà đơn: Treo người trên xà đơn để kéo giãn cột sống tự nhiên theo phương thẳng đứng bằng trọng lượng cơ thể. Trong khi treo, có thể hơi gập, ưỡn và xoay nhẹ hai chân (để tăng sự bền vững của dây chằng sau co giãn, xơ hóa dây chằng).
Ưu điểm: của phương pháp này là tự nhiên, ít tốn kém và rất hiệu quả. Nhược điểm của phương pháp này là có thể ngã (do bất cẩn hoặc ở người có hội chứng tiền đình) hoặc đau một nhóm cơ nào đó (do không khởi động kỹ trước khi treo xà)… Để khắc phục nhược điểm trên, nên làm xà đơn thấp (kiễng chân là bám được xà, sau đó co bàn chân vuông góc với cẳng chân sẽ không chạm mặt sàn), không nên làm xà đơn quá cao phải nhảy lên mới bám được xà (đề phòng ngã do thay đổi huyết áp và rối loạn tiền đình) và khi nhảy xuống lại tăng áp lực cho cột sống. Mặt khác nên khởi động kỹ toàn thân nhất là hai tay và hai khớp vai trước khi treo xà.
Hiện nay trên thị trường có nhiều loại xà đơn gọn nhẹ, đơn giản mà tiết kiệm như xà đơn gắn cửa, xà đơn đa năng, xà đơn xếp giúp bạn không cần phải ra ngoài vẫn có thể tập luyện một cách dễ dàng, không mất nhiều diện tích.